Ваш браузер устарел. Рекомендуем обновить его до последней версии.

№ 5448 "Гаилэ бэхете" ("Счастливая семья")

Опубликовано 11.10.2019

Мукриева Голуся Хусаиновна
МБОУ "Кугарчинская СОШ" дошкольная группа
воспитатель


"Гаилэ бэхете" ("Счастливая семья")

 

Гаилэ бэхете- балада…

 

1.Исэнмесез диеп Суз башлыймын,

Танышулар шулай башлана.

Исэнмесез диеп Суз башласам,

Бэхетем арта, кунел шатлана.

 

2.Яшэгез сез гел муллыкта.

Гел тыныч булсын галэм.

Соекле кунакларыбызга

Ялкынлы…

 

Балалар(бергэ).Кайнар сэлам!

 

1.Гаилэ ул- тормышнын нигезе.Эти-эни анын тоткасы булса, балалар гаилэнен козгесе.Эгэр тотка купмасын, ватылмасындисэн, Бер-беренне анлап, хормэт итеп яшэргэ кирэк.

2.Гаилэ ул- жылы учак.Гаилэ никадэр нык булса, аннан килгэн жылылык шулкадэр кочле булла.

 

(«Бэхеттэ, шатлыкта»)-жыр

 

1 бала. Шатлыклар кунелебездэ,

Ал кояш кугебездэ.

Рэхэтлэнеп бэйрэм итик-

Гаилэ бэйрэме бездэ.

 

2 бала. Бу кичэбез горлэп утсен,

Истэ калсын гомергэ.

Бэйрэмнэрсез яшэп булмый

Жирнен якты йозендэ…

 

3 бала. Бэйрэмсез бик кунелсез бит

Кунелсездер сезгэ дэ.

Бэйрэмнэр кирэк безгэ дэ

Бэйрэмнэр кирэк сезгэ дэ,

Кирэк хэммэбезгэ дэ.

 

 

4 бала. Бэйрэмнэр кирэк этигэ!

Бэйрэмнэр кирэк энигэ!

Бабай белэн эбигэ!

Э шулай да, э шулай да

Ин шэп бэйрэм- балачак!

 

1 алып баручы.

Гаилэ ул- бик олы Суз.Эти-эни, эби-бабай- гаилэнен ин хормэтле                                                                                                                                  кешелэре. Чонки алар хэрвакыт безнен турында уйлап, борчылып яшилэр.

2 алып баручы.

Тату гаилэдэ хэр Кеше Бер-берсен ихтирам итэ, кайгырта. Шуна курэ андый гаилэдэ яшэве дэ кунелле.

 

 

5.Иртэн жилэк ал була,

Эче Тулы бал була

Кызара танга кадэр,

Кичен су сипсэн эгэр

6

6Тэмнэре телдэ генэ…

Су якын кулдэ генэ,

Шаян сузлэр сойлэшеп,

Ташыйлар очэулэшеп:

 

7.Мичкэ белэн –этисе,

Коянтэлэп – энисе.

Э Голназ йори гелэн

Нэни чилэклэр белэн.

 

8.Эй сибэлэр, сибэлэр,-

Тутэллэр тиз кибэлэр!

…Кумэк эшлэу кунелле,

Эллэ шулай тугелме?

 

1 нче алып баручы.Эйе, бергэлэп, кумэклэшеп эшлэу хэрвакыт кунелле булла. Кургэнебезчэ, бу гаилэ кичлэрен бакчада уткэрэ, тэмле жилэклэр устерэ.

 

2 нче алып баручы. Кичке вакыт ул бик кунелле вакыт, гаилэнен ойдэ бергэ жыелган вакыты.Хормэтле эти-энилэр, соравыбыз сезгэ. Эсезнен гаилэдэ кичлэр ничек уза? Кемнэр нинди эшлэр башкара ? Кичке ял вакытын ничек оештырасыз? Эйе, кемнэрдер кумэклэшеп, кинэшеп балалары белэн ойгэ бирелгэн эшлэрне башкаралар , кемнэр бергэлэп кызыклы киголар, фильмнар карыйлар, кемнэр уеннар уйныйлар, кроссвордлар чишэлэр, табышмаклар эйтешэлэр, бергэлэшеп жырлыйлар. Э хэзер , эйдэгез эле бу бэрэмебездэ дэ табышмаклар чишеп алыйк.

 

Зирек-зирек зиркетер,

Зирек тобен селкетер,

Су бакасы бакырыр,

Солтан  бикэ чакырыр

(Бишектэге бала жырлавы)

Жырлап бара, жылап кайта.

(Чилэк белэн су алып кайту)

Киттем дип китэ, Кире килэ

(Ишек)

Мыр-мыр мырлысы

Бик каты икэн борнысы.

(Дунгыз)

Чойдэ ни тормас?

(кукэй)

Жир астында жиз казык

(кишер)

Э хэзер мэкальлэрне дэвам итэбез.

 

Ана кунеле балада- (бала кунеле далада)

Ана балага авызыннан-(озеп каптырыр)

Баланын телен анасы белер.

Алтмышка житсэ дэ бала-(анна очен хэрчак бала)

Аталар сузе- (акылнын узе)

Эткэй шикэр, энкэй( бал)

Ата-ананы тынлаган –адэм булган, тынламаган-(эрэм булган)

 

Э хэзер балалар турында мэкальлэр.

Ана соте белэн кермэгэн-( тана соте белэн кермэс)

Бишектэге бишкэ торлэнер

Улы барнын кулы бар

Улнын ояты атага-(кызнын ояты анага)

 

1 нче алып баручы.Хэр ата-ана уз баласы турында минем балам игелекле, шэфкатьле булыр, таянычым булыр дип ометлэнэ.Шуна курэ аларны ягымлы сузлэр эйтеп куандырыгыз

(«ягымлы сузлэр»  уены)

 

1 нче алып баручы. Жир йозендэ ин гузэл, ин олы Суз, ин матур Суз- эни! Эни дип безнен телебез ачылган.Ин тэуге адымнарыбызны да эни ярдэмендэ атлап киткэнбез.

 

2 нче алып баручы. Сина ничэ генэ яшь булмасын- биш яшьме, эллэ иллеме, хэрвакыт эни, анын назлы карашы, кайгыртуы кирэк.Эниенне яратуын никадэр зур булса, яшэвен шулкадэр якты, шатлыклы булыр.

 

9.Доньяда ин унган эни-

Минем энием.

Доньяда ин матур эни-

Минем энием.

 

10.Рэхмэт яусын безнен энилэргэ,

Аларгадвр ботен авырлык.

Энилэргэ якты йолдызлардан,

Йэ кояштан хэйкэл салырлык.

 

Жыр.(Кайтабыз да китэбез шул)

 

1 нче алып баручы. Эйе, эни- хэркемгэ якын, изге, газиз Кеше.Энилэрнен ягымлы, йомшак сузлэре балага  Гомер буена юлдаш була.Энилэр хэрвакыт сезнен янда- авырганда да, борчылганда да, шатланганда да.

 

2 нче алып баручы.Гаилэдэ ин зур, баш кеше-этидер дип уйлыйм мин.Чонки ул гаилэнен барлык башка кешелэре турында да  кайгырта. Ойдэге ин зур , авыр эшлэрне дэ эти эшли. Ул- ойнен терэге, таянычы.Эниегез сезне ягымлы сузлэре, молаемлыгы белэн шатландырса, этиегез узенен акыллылыгы, доньядагы бар нэрсэне дэ белуе белэн соендерэ.

 

Э хэзер «Уйлап тап уены» Энилэр бирелгэн жомлэлэрнен мэгънэсе буенча сузнен ни турында булуын эйтергэ тиешлэр.

1 нче бирем.

-Ул барлык кешедэ дэ бар.

-Бер караудан туа, озак еллар яши.

-Ул шатландыра да, коендерэ дэ, елата да, соендерэ дэ.

-Аннан башка яшэп булмый олыгайган коннэрдэ дэ.

-Венера Ганиева да шулай дип жырлый.( Жавап: ярату, мэхэббэт)

2 нче бирем.

-Ул бик кирэкле эйбер.

-Ике колагы, бер борыны бар

-Аны бигрэк тэ эбилэр, бабайлар ярата.

-Ана кумер салалар яки электрга тоташтыралар.

-ул- остэлнен бизэге.( Жавап: самавыр).

 

3 нче бирем.

-Аны барлык кеше ярата

-Ул бер дэ искерми, гел  янара.

-Ул елата да, монландыра да, кунелне дэ кутэрэ.

-Арган чакта ял иттерэ

-Нэни балаларны йоклатканда кирэк

 

1 нче алып баручы.

Менэ нинди зирэк, тапкыр безнен энилэр. Алар безнен горурлыгыбыз.

 

2 нче алып баручы.Этилэр дэ энилэр кебек ук  балаларын ихлас кунелдэн  яраталар. Вакытлары булганда алар хэрчак  балалары янында.Кулларына алып  иркэлэучелэр дэ, торле шаян сузлэр эйтеп уйнатучылар да этилэр

 

 

Жыр «Минем этием гармунчы»

 

 

 

11.Эти-эни! Сездэн башка тагын

Кем бар шундый бала бэгырьле!

Кояш жиргэ берэу булган тосле

Сез дэ безгэ шундый кадерле.

 

1нче алып баручы.

Э хэзер хормэтле эти-энилэр, балаларыгызнын сезгэ булган рэхмэт хислэрен жыр Аша кабул итеп алыгыз.

(«Монланасын»-жыр)

2нче алып баручы

Гаилэнен ныклыгы, татулыгы бик куп нэрсэлэргэ бэйле.Хэзер мин сезгэ шуларнын берсе турында табышмак эйтэм, э сез жавабын уйлагыз.

 

Кайвакыт ул мамык кебек йомшак,

Кайвакыт ул корыч кебек каты.

Кайчагында баллы, татлы,

Э кайчакта эремнэн дэ эче.(Т е л)

 

1 нче алып баручы.

Эйе, дорес эйттегез, табышмакнын жавабы-тел. Эгэр без ягымлы итеп сойлэшэбез икэн- безнен турыда йомшак телле, дилэр.Э Инде кырыс, дорфа итеп сойлэшучелэрне каты телле , дилэр.

 

2 нче алып баручы. Йомшак, тэмле телле булганны хэркем ярата.Бер-беребезгэ хэрчак ачык йозле, тэмле телле булыйк. Авыр сузлэр эйтеп, хэтерлэребезне калдырмыйк. Бер-беребезгэ ягымлы булып, матур сузлэр генэ эйтешеп яшик.Балаларыбыз тигез гаилэдэ, сэламэт булып уссеннэр

 

12. Жир йозенен ботен  матурлыгын

Килэ сезгэ булэк итэсе

Доньядагы матур сузлэрнен дэ

Ин жылысын сезгэ эйтэсе.

 

13.Зур бэхетлэр юлдаш булсын сезгэ,

Конегезне шатлык бизэсен.

Сэламэтлек ярты бэхет, дилэр

Шушы бэхет читлэп утмэсен

 

14.Сезгэ булган безнен хормэтебез

Урын алсын йорэк турендэ.

Зур бэхетлэр, шатлык-куанычлар

Юлдаш булсын сезгэ гомергэ

 

15.Имин булып атсын тан кояшы,

Йозегезгэ нурлар сибелсен.

Хэр Яна тан сезгэ бетмэс шатлык

Хэм гомерлек бэхет китерсен.

 

(«Мен яшэ, энкэй»)